İşte Güngör'ün yazısı;
Adapazarı’nın geçmişten bugüne bir anlamda simgesi olan 3 çarşısı vardı. Uzunçarşı, Kapalı Çarşı ve Salı Pazarı. Salı Pazarı zaman içinde Katlı Pazaryeri’ne dönüştü.
Adapazarı’nın çarşıları, özellikle Uzunçarşı ve Kapalı Çarşı son yıllarda AVM’lere yenik düştü.
Yenik düşmenin en önemli nedenlerinden biri, söz konusu çarşı esnaflarının zamana ayak uydurmaması, kendilerini yenileyememesi oldu.
Uzunçarşı
Bir zamanlar Adapazarı’nın simgesi olan Uzunçarşı bir anlamda kentin prestij çarşısıydı.Çevre illerden Uzunçarşı’ya alış-veriş yapmaya gelenler olurdu.
Ne zaman ki Uzunçarşı’nın ana caddesine dönerci büfeleri yapılmaya başlandı, Uzunçarşı eski havasını kaybetti.
Adapazarı Belediyesi ve Büyükşehir Belediyesi, Uzunçarşı’nın yeniden eski güzel günlerinedönmesi için güzel bir proje başlattı. Proje ile Uzunçarşı’nın görüntü kirliliği yapan üst katlarındaki çıkmalar yok edilecek. Çarşı eski nostaljik görüntüsüne getirilmeye çalışılacak.
Proje Uzunçarşı için son şans olarak değerlendirilebilir.
Projenin amacına ulaşması için zaman içinde yan sokakları da kapsaması ve AK Parti sakarya Milletvekili Mustafa İsen’in önerdiği gibi tek elden yönetilmesi gerekir.
Benim baştan beri önerim Uzunçarşı’nın zaman içinde İzmit’te örneği olan out-let çarşısı şekline dönüşmesidir.
Kapalı Çarşı-Melek Çarşısı
Adapazarı’nın bir zamanlar gerçekten en prestijli çarşılarından olan Kapalı Çarşı belki de Marmara Bölgesi’nde yürüyen merdiveni olan tek çarşıydı.
Uzunçarşı’ya peşi sıra açılan dönerci büfesi zihniyetinin yaptığını, Kapalı Çarşı’ya da Melek Sineması’nın kaldırılması yaptı.
Ne zaman ki Melek Sineması kapatılıp yerine pasaj şeklinde dükkanlar yapıldı, ortada ne Melek Sineması kaldı, ne de Melek Çarşısı yani Kapalı Çarşı kaldı.
Melek Çarşısı esnafları son zamanlarda çarşının yeniden eski haline dönmesi için bazı çalışmalar yaptı. Bundan sanırım 5 yıl önce ciddi bir girişimde bulunmuşlardı. Ama sonuç çıkmadı.
Bugünlerde yeni bir girişimleri olduğunu duyuyoruz. Ama Kapalı Çarşı’nın yeniden tüm katları ile işlerlik kazanması için ne yapılabilir?
Sanırım bu iş bayağı bir uzmanlık işi.
Amatör bir zihniyet ile Kapalı Çarşı’nın eski haline dönüşmesi çok zor.
Kapalı Pazaryeri
Şu anda Katlı Pazaryeri’nin bulunduğu yerde eskiden içinde çok geniş kapsamlı köylü pazarının da bulunduğu açık pazar yeri vardı. Salı ve cumartesi günleri kurulan pazaryerine, tıpkı Uzunçarşı gibi civar illerinden de gelenler olurdu. Salı ve cumartesi pazarları bir anlamda Adapazarı’nın adını aldığı pazar geleneğini yaşatıyorlardı.
Rahmetli Ünal Ozan, Adapazarı Belediye Başkanı olduğu dönemde 80’li yılların sonunda Salı Pazarı’nın yerine üstü kapalı modern bir kapalı pazar yeri yapmayı kafasına koymuştu.Ozan, vatandaşlarımız yağmurda-karda rahat bir şekilde modern Kapalı Çarşımız’da alış-veriş yapsınlar diye düşünüyordu.
Düşüncesinin bir bölümü gerçekleşti. Yani karda-yağmurda üşümeden, ıslanmadan alış-veriş yapılması.
Ne yazık ki, bizim Kapalı Pazaryerimiz hiçbir zaman Ozan’ın düşlediği modern bir pazaryeri olamadı.
Bunda belki de Katlı Pazaryeri’nin kuruluşundaki hukuki sorunlar da etkiliydi. Ama en etkili olan esnafın büyük düşünmemesiydi.
Bugün Kapalı Pazaryeri esnafları da özellikle üst katlardaki esnaflar bir şeyler yapılması gerektiğine inanmaya başladılar.
Büyükşehir Belediyesi’nin Kapalı Pazaryeri için de, Uzunçarşı gibi projesi olabilir mi? Katlı Pazaryeri’nin alt katı için yapılabilecek olan esnafların tezgahlarını daha bir düzenli hale getirmeleri olabilir.
Bence Katlı Pazaryeri’nin üst katına işlerlik getirmek gerekiyor.
Katlı Pazaryeri’nin üst katı belki de orta sınıfın ayağının alışacağı Ulus Pazarı özelliği kazanabilir.
Tabii bunun için de buradaki esnafların kendi aralarında görüş birliğine varmaları gerekir.
Katlı Pazaryeri’ne
sahip çıkmalıyız
Bunları söyledikten sonra bu kentte yaşayanların da AVM’ler yerine çarşılarına sahip çıkması gerekir.
Söz AVM’lerden açılmışken, bir dost meclisinde konu ile ilgili sohbetten kısaca söz etmek istiyorum.
AVM’lerde genellikle markalar yer alıyor. Bu markaların genel merkezleri Sakarya dışında. Buradan yapılan alış-verişlerde kasalara giren paralar günlük olarak genel merkezlerin bulunduğu yerlere aktarılıyor. Bu kuruluşlar merkezleri Sakarya’da olmadığı için vergilerini de Sakarya dışındaki vergi dairelerine yatırıyorlar.
Ve Sakarya’dan ödenen vergiler ile orantılı olarak verilen paralar, Sakarya yerine diğer illere gidiyor.
AVM’lerden alış-veriş yaparken, bu ayrıntının da aklınızda olmasını istedim.